Τον περασμένο μήνα έλαβαν χώρα στο συνεδριακό χώρο του "THE MET HOTEL" στη Θεσσαλονίκη δύο ενδιαφέροντα συνέδρια. Το πρώτο ήταν το 5ο Διεθνές Συνέδριο με θέμα "Εγκέφαλος και Συμπεριφορά" που έλαβε χώρα στις 3-6 Νοεμβρίου που είναι το 18ο συνέδριο συνολικά της νοτιοανατολικής κοινότητας της Ευρώπης για τη Νευρολογία και τη ψυχιατρική που το διοργάνωσε η Ψυχιατρική ένωση για την ανατολική Ευρώπη και τα Βαλκάνια σε συνεργασία με την Ελληνική ακαδημία ψυχιατρικής. Το δεύτερο ήταν το 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μεταμοσχεύσεων από την Ελληνική Εταιρεία Μεταμοσχεύσεων που έλαβε χώρα στις 25,26&27 Νοεμβρίου. Πολύ ενδιαφέροντα συνέδρια και τα δύο όχι μόνο για τον ιατρικό κόσμο αλλά και για κάθε ενεργό, σκεπτόμενο, φιλομαθή πολίτη που ενδιαφέρεται να εξελίσσει τις γνώσεις του αλλά και να προβληματίζεται σε ζητήματα που δημιουργούν ερωτηματικά, διλήμματα και ασάφειες.
Στο πρώτο συνέδριο ο σύνεδρος καλούνταν να εξασκήσει σε μεγάλο βαθμό τις γνώσεις του στα Αγγλικά εφόσον μεγάλο μέρος των παρουσιάσεων έγιναν στην αγγλική. Υπήρχαν βεβαίως τα τετριμμένα θέματα που αφορούσαν μόνο τον ιατρικό κόσμο όπως είναι τα πολύ εξειδικευμένα θέματα πάνω στη λειτουργία του εγκεφάλου αλλά υπήρχαν βεβαίως και θέματα που μπορούσε να παρακολουθήσει άνετα και ένας οποιοσδήποτε προπτυχιακός φοιτητής χωρίς να δυσανασχετεί. Ήταν πολύ σημαντικά γιατί μας προετοίμαζαν για το πώς ένας νέος επαγγελματίας υγείας θα μπορεί να χειριστεί ένα πρωτότυπο περιστατικό, όπως είναι μια έγκυος με σχιζοφρένεια για παράδειγμα. Πώς να καταλαβαίνουμε ότι κάποιος μας λέει την αλήθεια από τις κινήσεις των ματιών του, των μυών του προσώπου, των παρειών του. Πώς ένας εγκέφαλος παράγει πραγματικότητα! Μια εκπληκτική ομιλία του Ελβετού καθηγητή Armin Schider που ανέπτυξε αυτό το θέμα. Συνολικά το συνέδριο είχε εξαιρετικά θέματα και το θετικό ήταν ότι οι διοργανωτές είχαν μεριμνήσει ώστε οι φοιτητές να έχουν δωρεάν πρόσβαση σε αυτό. Έτσι το μόνο προαπαιτούμενο για το φοιτητή που φοιτά στη Θεσσαλονίκη ήταν η θέληση του να έρθει.
Στο δεύτερο συνέδριο εμπλεκόταν ηθικά, βιοηθικά, βιο-θεολογικά ζητήματα πάνω στην εφαρμογή των μεταμοσχεύσεων. Οι μεταμοσχεύσεις είναι ένα πολύ σημαντικό κεφάλαιο της εξέλιξης της ιατρικής επιστήμης. Ήταν το άπιαστο όνειρο των πρώτων γιατρών που έμελλε να είναι διαθέσιμο για τον άνθρωπο δύο χιλιάδες και πλέον χρόνια μετά τον πρώτο οραματισμό του. Ωστόσο εμπλέκονται πολλά προβλήματα ποικίλης φύσεως όσο αφορά την εφαρμογή τους και τη θεοσοφία τους. Είναι ένα θέμα που αφορά όλους μας γιατί όλοι μας θα μπορούσαμε να έρθουμε στη δυσάρεστη θέση να ψάχνουμε για κάποιο μόσχευμα αλλά και γιατί όλοι μας μπορεί μετά από κάποιο ατύχημα να βρεθούμε εγκεφαλικά νεκροί σε κάποιο νοσοκομείο. Αυτό που δυσκόλεψε την εγγραφή περισσότερων ανθρώπων στη λίστα των δοτών ήταν ο όρος εγκεφαλικός θάνατος. Τι είναι αυτός; Είναι θάνατος διαπιστωμένος με εγκεφαλικά κριτήρια όπως διασαφήνισε ο καθηγητής Γάκης που ήταν και ο γενικός γραμματέας της οργανωτικής επιτροπής του συνεδρίου. Αν και αυτό είναι κάτι ξεκάθαρο επιστημονικά δεν είναι θεολογικά. δεν είναι οντολογικά.
Επιστημονικά ο όρος εγκεφαλικός θάνατος σημαίνει ανεπανόρθωτη βλάβη στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα να μην υπάρχει περίπτωση ανάκαμψης. Εδώ αντιτάσσεται η θεολογία και λέει: Δεν μπορεί να γίνει θαύμα; Σαφώς και μπορεί όμως αν αυτό γίνει θα γίνει υπό κάποιες ορισμένες συνθήκες όπως υπογράμμισε ο πρωτοπρεσβύτερος και καθηγητής στη σχολή της θεολογίας στο Α.Π.Θ Βασίλειος Καλλιακμάνης που υποστήριξε τη μεταμόσχευση ως ύψιστη πράξη ανιδιοτέλειας. Για να πειστεί ο άνθρωπος γιατί να γίνει δότης πρέπει να καταλάβει ότι δε θα μπορέσει να σωθεί από μια κατάσταση εγκεφαλικού θανάτου, ότι αν είναι να γίνει θαύμα θα γίνει και θα ανακάμψει πριν γίνει οποιαδήποτε προσπάθεια για να του πάρουν κάποιο από τα όργανά του και τέλος ότι δε θα υπάρχουν φόβοι για ιατρούς που θα βάζουν μπροστά ιδιοτελή συμφέροντα και θα συμπεριφέρονται στους δότες σαν αποθήκες οργάνων προς εκμετάλλευση.
Υπήρχαν περιπτώσεις στο παρελθόν που εμπορεύονταν τα όργανα των ανθρώπων και τα μετρούσαν με λίγες χιλιάδες δολάρια. Αυτό ήταν και είναι ανεπίτρεπτο και γι'αυτό νομοθετικά έχει καθοριστεί για την Ελλάδα η βαρύτερη ποινή που υπάρχει για το δότη, λήπτη και τον εμπλεκόμενο ιατρό στην παράνομη μεταμόσχευση. Συγκεκριμένα η δωρεά οργάνων δεν εμπλέκει οποιαδήποτε χρηματική συναλλαγή μεταξύ δότη και λήπτη ή οικογένειας δότη και λήπτη. Αν υπάρξει όμως τιμωρείται με τεράστια πρόστιμα και φυλάκιση μέχρι ισόβια. Για τον γιατρό που θα εμπλακεί σε αυτή την παράνομη πράξη τιμωρείται με ισόβια απώλεια εξάσκησης του επαγγέλματος. Για περισσότερα σχετικά με το νόμο αναζητήστε το σχετικό νομοθέτημα.
Η μεταμόσχευση είναι μια ανώτερη πράξη ανιδιοτέλειας για το δότη που δε θα είναι εκεί για να εισπράξει την ευγνωμοσύνη από τον λήπτη και την οικογένειά του. Είναι μια πράξη ανώνυμη προς έναν άγνωστο συνάνθρωπό μας. Εγγίζει το αγαπάτε αλλήλους μου διαλάλησε ο Χριστός στο ανώτερο επίπεδο. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα 1200-1300 συνάνθρωποί μας χάνονται σε τροχαία ατυχήματα λιγότεροι από τη δεκαετία του 90' που ήταν γύρω στο 2000 ετησίως αλλά εξίσου πολλοί και υπέρ αρκετοί για να σώσουν 120-130 ψυχές που βρίσκονται στη λίστα των υποψήφιων ληπτών ετησίως. Ένας νεφροπαθής που αναζητά μόσχευμα μπαίνει σε πενταετή λίστα αναμονής. Η επιβίωση η πενταετή για τη συγκεκριμένη πάθηση είναι στο 40%. Το 60% των νεφροπαθών που ζουν δίπλα μας θα πεθάνουν εντός της πενταετίας. Είναι υπεύθυνο να γνωρίζουμε όλο το φάσμα του γνωστικού πεδίου των μεταμοσχεύσεων που μας ενδιαφέρει για να γίνουμε δότες. Να μη πιστεύουμε σε φαντάσματα αλλά να μην αγνοούμε και υπαρκτούς κινδύνους. Οι ισορροπίες είναι λεπτές και θα πρέπει να είμαστε όλοι γνώστες.
Ένα ακόμα θέμα που αφορά την τρέχουσα επικαιρότητα στις μεταμοσχεύσεις είναι ο νέος νόμος - σκάνδαλο που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα για πολλούς ιατρούς που ασχολούνται με τις μεταμοσχεύσεις αλλά και από την εκκλησία. Συγκεκριμένα μια παράγραφος του νομοθετήματος αναφέρεται στην "εικαζόμενη συναίνεση" για τη δωρεά οργάνων. Με άλλα λόγια υποθέτει ότι εγώ κι εσύ συναινούμε σε μια τέτοια πράξη και θα πρέπει να δηλώσουμε την άρνησή μας αν δεν την επιθυμούμε. Αυτός ο νόμος θα ισχύσει από τον Ιούλιο του 2013 και έπειτα, μέχρι τότε ισχύει ο προηγούμενος νόμος που ζητά να δηλωθεί η συναίνεση για δωρεά. Ίσως θα ήταν καλό να πούμε ότι αυτό περί της εικαζόμενης συναίνεσης ισχύει από το 1976 αν δεν κάνω λάθος στην Ισπανία που είναι η πρώτη χώρα στους δότες σε όλον τον κόσμο. Τι είναι σωστό όμως; Και τι λάθος; Αυτό που είναι σωστό για τους Ισπανούς για μας είναι λάθος και το αντίστροφο. Άρα με ποιά βάση δημιουργούμε ένα νέο νομοθέτημα; Με βάση την ιδιοσυγκρασία του λαού βεβαίως την οποία είναι σε θέση να ενστερνιστεί μια κυβέρνηση που είναι κοντά στο λαό. Αλλιώς συμβαίνει αυτό που συμβαίνει τώρα σε εμάς σήμερα, ακυρώνεται ο νόμος στην πράξη. Δε χρειάζεται κανένα νομοθέτημα εκβιαστικό, κανένα που να υποθέτει ότι, χρειάζεται να γίνει μια σωστή ενημέρωση και να ξεκινήσουν προγράμματα στην εκπαίδευση τα οποία μπορούν να περιλαμβάνουν ίσως και ένα καινούργιο μάθημα που θα συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα σπουδών και θα καλύπτει θέματα ευρύτερου κοινωνικού ενδιαφέροντος όπως οι μεταμοσχεύσεις.
Όπως είναι φυσικό δεν μπορεί να αναπτυχθεί όλη η θεματολογία της εν λόγω θεματικής ενότητας σε ένα άρθρο αλλά ούτε και σε ένα τριήμερο συνέδριο. Σκοπός είναι να δοθεί το έναυσμα για να ασχοληθούμε περισσότερο με αυτά που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν και με αυτά που εν δυνάμει μπορούν να μας συμβούν. Στόχος μου ήταν να περάσω υπό το δικό μου πρίσμα τα παραπάνω συνέδρια και να αναλύσω αυτό που παρακολούθησα πιο πολύ αλλά και που θεωρώ είναι και το πιο φλέγον. Δεν είχα καμία πρόθεση να κατευθύνω και να χειραγωγήσω κανέναν ούτε και εκπροσωπώ κανένα κομμάτι των παραπάνω εταιρειών που διοργάνωσαν τα συνέδρια. Ελπίζω το άρθρο μου να αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω συζήτηση με σχόλια για γόνιμο προβληματισμό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου